Witness-Amish-Mormon-Utah-Sam Cooke

Başlık çok karışık oldu, hangisini yazayım derken enterasan birşey yapayım bepsini birden yazayım dedim. Yazı da karışık olacak. Son zamanlarda spor nedeniyle eve hep geç geliyorum, sosyal hayata az zaman kalıyor, hatta blog'a da eskisi gibi giriş yapamıyorum. Uzun süredir film izleyemiyordum. Grip beni hafif sallayınca dün eve erken gittim, stokta bekleyen filmlerden Witness'ı izledim. İlginç bir film olmasını bekliyordum, gayet sıradan bir film. Neden listeye almışım önce hatırlamadım, Harrison Ford popüler aktörüm değildir, film başlayınca hemen hatırladım. Filmde ABD'de yaşıyan Amish'lerden bahsediliyor hatta filmin büyük bölümü Amish kasabasında geçiyor.

Amish'lerden ilk defa Mormon'ların yaşadığı Utah eyaletinin Salt Lake City şehrine gittiğimde haberdar olmuştum. Mormon'ları az çok duymuştum. Eğitime gittiğim firmada burada mormonlar nerede yaşar ne yaparlar diye bir soru sorma gafletine düşmüştüm. Jamie açık ofisteki tüm çalışanları göstererek 'işte burada, firmanın %80'i mormon' demişti. 'Nasıl yaşadıklarını görmek istiyorsan da akşam bize yemeğe gel' deyip gülmüştü. Utanmıştım aslında, ayıp mı oldu diye düşünmüştüm. Ama adamlar bu muhabbete alışık olduklarından normal karşılamışlardı. Bilinen katı mormonların artık sadece kırsal kesimde yaşadığını ve sayılarının çok azaldığından bahsetmişti. Şehirde yaşayan mormonların ise hala birçok kuralı takip ettiklerini ama şehir hayatına adapte olduklarını anlatmıştı. Utah tuhaf sıkıcı bir yer olduğundan umarım bir daha yolum düşmez demiştim, 2001'den sonra 2005'te yine bir kongre için zorunlu olarak gitmiştim, büyük konuşmamak lazım.

Neyse sıkıcı Utah'tan Amish'lere ve filme geçmek gerekirse film Pennsylvania eyaletinde geçiyor, sanki Amish'lerin reklamı için çekilmiş gibi. Yönetmen Peter Weir yada Harrison Ford Amish mi acaba? Basit bir hikaye, pek başarılı olmayan bir çekim ve beklenen son. Amish bir çocuk polis teşkilatı içindeki bir kirli oyunun neden olduğu cinayete tuvalette şahitlik eder, olayı soruşturan Harrison Ford her filminde olduğu gibi çocuk ve dul annesiyle koşturur kaçar durur. Arada aşk meşk işleri de cilası. Harrison Ford bence günün birinde birinden fena bir ah almış, adamın oturduğu bir filmini ben izlemedim daha. Hep kaçar, hep koşturur, suratımda Guiza ifadesi vardır, bazen sert bazen çaresiz bakar ama McGyver gibi donunun lastiğinden sapan yapıp sonunda hep başarır. İlginç bir şekilde bu filmde şarkı söylediğini ve dans ettiğini gördüm (belki başka filmlerinde vardır, eğer varsa Ortaç birader edit eder). Sam Cooke'un Wondeful World şarkısını (bknz aşağıda) çok güzel söylüyor ve hatun kişiyle dans ediyor. Bu filmi bu sahneyle hatırlayacağım.

Amish'lerden biraz bahsedecek olursam; Pennsylvania ve çevresinde yaşayan, Orta Avrupa'dan göç eden, basit ve teknoloji kullanmadan yaşayan, dindar Protestan bir topluluk. Araba, TV ve benzeri şeyler yoktur hayatlarında. Bizim deyimizle dışarıya kız vermezler-kız almazlar. Ama en ilginç yanları hala 18.yy yaşamını sürdürmeleri. Kasımda Pennsylvania'ya gidiyorum, bakalım Amish görebilecek miyim?

Wonderful World de yer alsın bu potpurimde. Şarkıda birçok şeyden anlamadığını söyleyen (tarih, coğrafya vb sıralayan) Sam Cooke son nakaratta aşağıdaki cümleleri söyler.

But I do know that I love you

And I know that if you love me too

What a wonderful world this would be